24 Şubat 2013 Pazar

SANAT TARİHİ NOTLARI IV

Son zamanlarda sürekli yağmurlu  ve kasvetli havalardan sonra bugün yüzünü gösteren güneş uzun zamandır ihmal ettiğim sanat tarihi yazılarına tekrar geri dönmem için bir istek aşıladı..

En son kaldığımız ressamımız Simone Martin'den sonra erken rönesans resminin kilit taşlarından biri olan Giotto di Bondone'ye geçiyoruz..

Bugüne kadar gördüğümüz ressamlar resimlerinde esas olarak anlatmak istedikleri konuyu ele almışlar ancak bildiğimiz anlamda resmi oluşturan perspektife, figürlerin boyutlarına, duygulara yer vermemişlerdir. Onlar için önemli olan ele aldıkları konuyu olayı anlatmaktı. Ancak erken rönesans resminin en önemli temsilcilerinden  olan Giotto için bu yeterli olmamıştı. O resimlerinde konuyu anlatırken artık arka planda altın yaldız kullanmayı bırakmış, yüzünü gerçek doğaya çevirmişti. Gökyüzü artık mavi, ağaçlar yeşil, insanlar ise duyguları ile ifade edilmeye başlamıştır. 

1267-1336 yıllarında yaşamış olan ressam, Giorgio Vasari'ye göre  Floransa yakınlarındaki Vespignano kasabasında doğmuştur. Dönemin önde gelen ressamlarından Cimabue'nin yanında yetişen ressamımız 1290-1295 yılları arasında Assisi, Yukarı Kilise'de bazı freskolar yapmıştır. 


Aziz Francesca'nın hayatından kesitlerin anlatıldığı bu resimlerde Giottoyu diğer ressamlardan ayıran üslup farklılıkları yavaş yavaş belirmeye başlamıştı. 

"Aziz Francesca'nın Giysilerini Vermesi" 







Aynı kilisede yer alan diğer bir resimde "Aziz Francesca'nın Kuşlara Vaazı" sahnesidir. 














Bu resimlerde figürler doğanın içinde yer almış, doğa olduğu gibi gösterilmeye çalışılmıştır. 

Ressam Yukarı Kilise'den sonra 1302-1306 yılları arasında Padova, Scrovegni Şapeli'nde çalışmıştır. Kutsal kitaptan sahneleri işlediği resimlerinde figürler ağırlık kazanmaya başlamış, doğayı olduğu gibi yansıtmaya çalışmış, mimaryii ilk kez resimde mekan olarak kullanmış, figürlerin yüzlerinde ve hareketlerinde duyguya yer vermiştir.  


Padova, Scrovegni Şapeli


İsa'nın Doğumu ve Çobanlara Müjde




Yahya ve Çobanlar



Altın Kapıda Buluşma



Mısır'a Kaçış



Tapınaktan Tacirlerin Kovuluşu


İsa'ya Ağıt

Scrovegni Şapeli dışında Giotto; Aşağı Kilise, Santa Groce Kilisesi Bardi ve Peruzzi şapellerinde de panel resimleri yapmıştır. 

Erken rönesansın bu önemli ressamı ortaçağın iki boyutlu ve soyut resmine karşılık üslubuyla resme yeni bir soluk  getirmiştir. Bu özellikleri ile sadece günümüzde değil, döneminde de eserleri ile çok önemli yere gelmiş, hatta o zaman için diğer ressamların sahip olmadığı birşeye sahip olmuştu: halkın sevgisine..Ünü çok uzaklara yayılan Giotto artık sadece resim sipariş edenler için değil halk için de önemli biri olmuştu ve böylece gurur duydukları ressamlarının adı günümüze kadar ulaşmıştır...

Zeynep Kurtbil

Görseller için kaynaklar: http://padovacultura.padovanet.it/homepage-6.0/interno%20cappella.jpg
                                     http://www.abcgallery.com/G/giotto